COVID 19

Ότι έχει μεγαλύτερη μεταδοτικότητα σε σχέση με την γρίπη και τον SARS.

Η γρίπη έχει χρόνο επώασης (δηλαδή το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από την είσοδο του ιού στον οργανισμό μέχρι την εμφάνιση συμπτωμάτων) 1-4 ημέρες, ο SIRS 2-7 ενώ ο Coved 19  4-14 μέρες, άρα μεγαλύτερο διάστημα που ο ασθενής ως ασυμπτωματικός μπορεί και μεταδίδει την νόσο.

Κύρια συμπτώματα είναι ο πυρετός και ο βήχας στο 60-70% ξηρός, ίσως και δύσπνοια, μυαλγίες. Συχνό χαρακτηριστικό μπορεί να είναι η ανοσμία και αγευσία.

Η κλινική εικόνα παρουσιάζει ευρεία διακύμανση από την ήπια μορφή της νόσου, που είναι η συνηθέστερη, μέχρι την βαριά μορφή η οποία μπορεί οδηγήσει μέχρι τον θάνατο.

  • Αν η/ο ασθενής είναι κάτω από 65 ετών δεν έχει συνοδά νοσήματα, έχει ήπια συμπτώματα (όχι δύσπνοια) και οπωσδήποτε λιγότερο από 6-7 ημέρες, επικοινωνία με ιατρό, κατά προτίμηση Πνευμονολόγο, απλή παρακολούθηση και παραμονή στο σπίτι, τηρώντας τις οδηγίες του ιατρού.
  • Αν η/ο ασθενής είναι πάνω από 65 ετών ή/και έχει συνοδά νοσήματα, έχει ήπια συμπτώματα(όχι δύσπνοια)και λιγότερο από 5 μέρες, θα πρέπει να γίνει εργαστηριακός έλεγχος με test και λοιπές εξετάσεις, υπό την καθοδήγηση Πνευμονολόγου, ώστε η αντιμετώπιση να είναι ανάλογη των αποτελεσμάτων.
  • Αν έχει δύσπνοια, υποξυγοναιμία τότε παραπέμπετε σε Νοσοκομείο για εισαγωγή.
  • Ασθενείς άνω των 65 ετών
  • Ασθενείς με συνοδά νοσήματα και ιδίως αρτηριακή υπέρταση και σακχαρώδη διαβήτη. Οι ασθενείς με ΧΑΠ και πολύ λιγότερο με άσθμα δεν είναι ιδιαίτερα ευπαθείς.
  • Ανοσοκατασταλμένοι.
  • Ασθενείς με σοβαρό άσθμα που παίρνουν στεροειδή από το στόμα ή βιολογικό παράγοντα ή που κάνουν 2 ή περισσότερες παροξύνσεις τον χρόνο.
  • Ασθενείς με ελεγχόμενο βρογχικό άσθμα δεν ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες.

ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Η αναπνευστική αποκατάσταση, είναι μια θεραπευτική τεχνική που έρχεται να συμπληρώσει την φαρμακευτική θεραπεία σε ασθενείς με (ΧΑΠ) Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια.

Βασικός στόχος της αναπνευστικής αποκατάστασης, είναι η εξάλειψη της σωματικής ανικανότητας και αδράνειας, ώστε να αναβαθμιστεί η καθημερινότητα και η ποιότητα ζωής του ασθενούς.

Ο στόχος αυτός θα επιτευχθεί, ελαττώνοντας την δύσπνοια, βελτιώνοντας τις δυνατότητες για σωματική άσκηση και τελικά βελτιώνοντας την ψυχολογία του ασθενούς.

Αφορά ασθενείς με χρόνια αναπνευστική νόσο η οποία τους προκαλεί:

– Δύσπνοια και άγχος κατά την διάρκεια διαφόρων δραστηριοτήτων.

– Περιορισμό κοινωνικών και επαγγελματικών δραστηριοτήτων.

– Περιορισμό αναψυχής καθώς και βασικών καθημερινών δραστηριοτήτων.

Οι ασθενείς αρχικά πριν αρχίσουν το πρόγραμμα αλλά και μετά την λήξη του, υποβάλλονται σε λεπτομερή έλεγχο των πνευμόνων και της καρδιάς, για λόγους ασφάλειας αφενός αλλά και αφετέρου για την αποτίμηση των αποτελεσμάτων της αποκατάστασης.

Για τον κάθε ασθενή ακολουθείται ένα εξατομικευμένο και προσαρμοσμένο πρόγραμμα ασκήσεων και δραστηριοτήτων, ικανό να βελτιώσει τόσο την φυσική όσο και τη συναισθηματική του κατάσταση που έχει δημιουργηθεί από το αναπνευστικό του νόσημα.

Σε κάθε συνεδρία οι ασθενείς υποβάλλονται σε:

  • Αναπνευστική φυσικοθεραπεία η οποία στοχεύει στο να μάθει τους ασθενείς πώς να αντιμετωπίζουν την δύσπνοια, πώς να αναπνέουν πιο αποτελεσματικά και με λιγότερη δύσπνοια, πώς να συγχρονίζουν την αναπνοή τους με διάφορες στερεότυπες κινήσεις της καθημερινότητας, όπως το περπάτημα ή το ανέβασμα σκάλας, πώς να αποβάλλουν τα πτύελα τους με αποτελεσματικότερο τρόπο.
  • Σωματική άσκηση με αερόβια άσκηση σε ‘κυλιόμενο διάδρομο’ και ενδυνάμωση μυϊκών ομάδων, στοχεύοντας στην αύξηση της μυϊκής μάζας και της μυϊκής ισχύος.

Ιδανική διάρκεια για κάθε ασθενή θεωρείται η μεγαλύτερη διάρκεια η οποία είναι εφικτή και πρακτικά εφαρμόσιμη από τον ασθενή.

Όσο περισσότερο διαρκεί το πρόγραμμα της αναπνευστικής αποκατάστασης, τόσο πιο μακροχρόνια και περισσότερα είναι τα οφέλη.

Για να φανούν κλινικά οφέλη, απαιτούνται τουλάχιστον 8 εβδομάδες, με 2 συνεδρίες την εβδομάδα, ενώ αύξηση της καθημερινής φυσικής δραστηριότητας, επέρχεται μόνο μέσα από εξάμηνα προγράμματα.

Ο ασθενής θα πρέπει να συνεχίζει την σωστή διατροφή και την καθημερινή άσκηση, γιατί δυστυχώς τα καλά αποτελέσματα της αναπνευστικής αποκατάστασης είναι πρόσκαιρα και εξανεμίζονται μετά 12-18 μήνες.

Τα αποτελέσματα της αναπνευστικής αποκατάστασης, εξαρτώνται από τους εξής τρεις παράγοντες:

  • Την ανάληψη ευθύνης από τον ασθενή, για την σωστή τήρηση του προγράμματος και στο ιατρείο αλλά κυρίως και στο σπίτι, χωρίς να χρειάζεται η παρότρυνση από τρίτους.
  • Να συνειδητοποιήσει, ο ασθενής και να προσαρμόσει τον τρόπο ζωής του στην μεταβληθείσα φυσική του κατάσταση, χωρίς να αλλάξει την προσωπικότητα του.
  • Πρέπει να υπάρχει ανάλογη στήριξη και από την οικογένεια του.
  • Να επικοινωνείς αμέσως με το γιατρό σου για οποιοδήποτε πρόβλημα που αφορά την υγεία σου, όσο χαζό και άσχετο με τους πνεύμονες σου και αν φαίνεται.   Η λάθος αντιμετώπιση, απλών συμπτωμάτων, είτε από εσένα είτε από άλλον, συχνά οδηγεί  σε σοβαρή επιπλοκή της αναπνευστικής νόσου.
  • Αν καπνίζεις, να κάνεις παρελθόν το ‘τσιγάρο’.
  • Να παίρνεις τα σωστά φάρμακα, όπως σου έχουν δείξει.
  • Να προσέχεις την διατροφή σου.
  • Να κάνεις τις ασκήσεις φυσικοθεραπείας, που έμαθες και στο σπίτι.
  • Να περπατάς καθημερινά.
  • Να πιστέψεις ό τι μπορείς να συμμετέχεις σε όλες τις δραστηριότητες της ζωή σου.

ΚΑΠΝΙΣΜΑ

Κάπνισμα ονομάζεται η εισπνοή του καπνού προερχομένου από την καύση φύλλων του φυτού καπνός. Η καύση γίνεται συνήθως σε τσιγάρο, πούρο  ή με άλλο τρόπο.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το κάπνισμα, η εξάρτηση δηλαδή από την νικοτίνη, έχει επίσημα ταξινομηθεί ως ασθένεια. Μια ασθένεια που στην Ευρωπαϊκή Ένωση ευθύνεται για τον θάνατο περίπου 650.000 ενεργών και περίπου 80.000 παθητικών καπνιστών. Τη δεκαετία του 1920, Γερμανοί επιστήμονες ανακάλυψαν ότι το κάπνισμα είναι βλαβερό για την υγεία, αλλά η παγκόσμια κοινότητα αναγνώρισε το πρόβλημα σταδιακά μόνο μετά το 1950. Στα επόμενα χρόνια, έγινε κατανοητό ότι το κάπνισμα προκαλεί καρκίνο του πνεύμονα, καθώς και άλλων οργάνων  όπως και πολλά άλλα προβλήματα υγείας.

Όσον αφορά την Ελλάδα, σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο, κατέχει τρεις πρωτιές:

  • Ένα από τα υψηλότερα ποσοστά καπνιστών: περίπου 40%
  • Το υψηλότερο ποσοστό καπνιστών σε δημόσιους χώρους: περίπου 60%
  • Ένα από τα υψηλότερα ποσοστά παθητικού καπνίσματος σε οικογενειακό περιβάλλον: περίπου 30%.

Τα κράτη έλαβαν μέτρα για το κάπνισμα και ανάλογα με τη χώρα τα μέτρα για τη συνήθεια του καπνίσματος μπορεί να περιλαμβάνουν:

  • απαγόρευση της διαφήμισης των προϊόντων καπνού,
  • απαγόρευση του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους, προκειμένου να αποφευχθεί τοπαθητικό κάπνισμα,
  • υποχρεωτική σήμανση στα προϊόντα καπνού και άλλα.
  1. Στα πρώτα δευτερόλεπτα της ρουφηξιάς, ο καπνός περνά από το στόμα στον φάρυγγα κι από εκεί στους πνεύμονες, εκλύοντας αμμωνία, φορμαλδεΰδη και άλλες τοξικές ουσίες, οι οποίες αυτομάτως προκαλούν ένα μικρό σοκ στον οργανισμό (μεγάλο για όσους καπνίζουν για πρώτη φορά). Το ανοσοποιητικό σύστημα «αντιλαμβάνεται» εισβολή, και για όσο διαρκεί το τσιγάρο θα βρίσκεται σε κατάσταση επιφυλακής.
  2. Στους αεραγωγούς, ο καπνός καταφέρνει να επιβραδύνει τη δραστηριότητα των κροσσών. Οι κροσσοί είναι κυτταροπλασματικές προεκβολές που βοηθούν το αναπνευστικό σύστημα να αποκρίνει βλέννες και σωματίδια που εισχωρούν σε αυτό. Άρα μειώνεται η άμυνα των πνευμόνων. Με την ίδια ταχύτητα και μέσω των τριχοειδών των πνευμόνων, η νικοτίνη περνά στο αίμα.
  3. Είναι η στιγμή που το ανθρώπινο σώμα ερμηνεύει την εισβολή καπνού σαν ένα χαστούκι ενέργειας, είναι η ίδια στιγμή που η νικοτίνη διεγείρει τα επινεφρίδια και προκαλεί εκρήξεις αδρεναλίνης, ανεβάζοντας την αρτηριακή πίεση και τους καρδιακούς παλμούς. Αυτός είναι και ο λόγος που ο καπνιστής διατρέχει μόνιμα τον κίνδυνο ενός εμφράγματος ή ενός εγκεφαλικού.
  4. Μετά από αρκετές ρουφηξιές, στο αίμα έχει ήδη συσσωρευθεί αρκετό μονοξείδιο του άνθρακα, μειώνοντας την ικανότητα του οργανισμού να στείλει οξυγόνο στα όργανα του σώματος.
  5. Στα μισά του τσιγάρου, η νικοτίνη έχει ήδη φτάσει στον εγκέφαλο, επιδρώντας σε μια σειρά νευρικών κυττάρων, κυρίως εκείνων που απελευθερώνουν ντοπαμίνη. Εδώ είναι η στιγμή που ο καπνιστής νιώθει ευφορία, ακριβώς επειδή εκκρίνεται στο σώμα του η ορμόνη που είναι γνωστή και ως ορμόνη της χαράς.
  6. Σβήνοντας το τσιγάρο και μετά από περίπου 5-10 λεπτά, η ντοπαμίνη επανέρχεται στα φυσιολογικά της επίπεδα, μόνο που ο εγκέφαλος ζητά μια επανάληψη ευχαρίστησης. Ο εθισμός στο τσιγάρο κρύβεται ακριβώς εδώ. Όσο συχνότερα ο καπνιστής ενδίδει στην επιθυμία του για λίγη ντοπαμίνη ακόμη, τόσο συχνότερα ανάβει τσιγάρο. Εδώ κρύβεται και ο βαθμός δυσκολίας για όσους προσπαθούν να διακόψουν το κάπνισμα και έχουν να αντιμετωπίσουν αυτή την επιθυμία του εγκεφάλου που αντιλαμβάνεται τη στέρηση και θέτει εμπόδια στις προσπάθειες διακοπής του καπνίσματος.
  7. Όσο περνούν τα χρόνια και το κάπνισμα γίνεται χρόνια συνήθεια, αυξάνονται συνεχώς και οι επιπτώσεις.

Έχει αποδειχθεί ότι το κάπνισμα προκαλεί τουλάχιστον 25 απειλητικές για την ζωή του καπνιστή ασθένειες.

Οι ασθένειες όμως που κατά κύριο λόγο οφείλονται στο κάπνισμα είναι:

  • Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) που στα αρχικά στάδια μπορεί να μην έχει ευρήματα, αλλά με το πέρασμα των χρόνων ‘καταστρέφει’ όλο και περισσότερο την ποιότητα ζωής των ασθενών, τους καθηλώνει στην καρέκλα – δίπλα σε φιάλες οξυγόνου- και τους οδηγεί συνεχώς στα νοσοκομεία.
  • Καρκίνος με πρωταγωνιστή τον καρκίνο του πνεύμονα, αλλά και του στόματος, λάρυγγα, μήτρας, ουροδόχου κύστεως, στομάχου, παγκρέατος.
  • Στεφανιαία νόσος και γενικά αγγειοπάθειες (αύξηση συχνότητας εγκεφαλικών επεισοδίων) οι οποίες μπορούν να γίνουν απειλητικές για την ζωή.

8. Το κάπνισμα μπορεί επίσης να προκαλέσει μείωση της όσφρησης και της γεύσης, ανικανότητα ή σοβαρά προβλήματα στην γενετήσια ζωή του καπνιστή καθώς και επιτάχυνση της σωματικής γήρανσης (ρυτίδες, άσπρα  μαλλιά, απώλεια μνήμης).

Περίπου 3.000 θάνατοι από καρκίνο του πνεύμονα και 35.000 με 40.000 θάνατοι από καρδιαγγειακή νόσο αποδίδονται κάθε χρόνο στο παθητικό κάπνισμα. Τα παιδιά των οποίων οι γονείς καπνίζουν έχουν περισσότερες πιθανότητες να υποφέρουν από άσθμα, πνευμονία και βρογχίτιδα.

Η διακοπή του καπνίσματος, για την πλειονότητα των καπνιστών, δεν είναι εύκολη και για πολλούς αποτελεί δια βίου πρόβλημα. Σήμερα λειτουργούν ιατρεία βοήθειας διακοπής ή απεξάρτησης από το κάπνισμα όπου εφαρμόζεται θεραπεία είτε υποστηρικτική είτε φαρμακευτική ή συνδυασμός   των δύο.  Το ιατρείο απευθύνεται σε όλους τους καπνιστές που θέλουν να απαλλαγούν από το κάπνισμα και δεν μπορούν να τα καταφέρουν μόνοι τους.

ΣΠΙΡΟΜΕΤΡΗΣΗ

Η σπιρομέτρηση είναι μία εξέταση που ελέγχει πόσο καλά μπορείτε να αναπνεύσετε. Είναι ανώδυνη και συνήθως διαρκεί λιγότερο από 10 λεπτά, ωστόσο απαιτεί δυνατό φύσημα. Φυσάτε μέσα σε μια μικρή συσκευή, το σπιρόμετρο, που μετράει πόσο αέρα μπορείτε να εκπνεύσετε από τους πνεύμονες σας και πόσο γρήγορα μπορείτε να το κάνετε.

   Ναι εφόσον:

  • Είστε άνω των 40 ετών,  είστε ή ήσασταν καπνιστής.
  • Βήχετε πολύ.
  • Λαχανιάζετε όταν περπατάτε γρήγορα.
  • Ανησυχείτε για την υγεία των πνευμόνων σας.
  • Λαμβάνετε ήδη θεραπεία για κάποια αναπνευστική νόσο.
  • Πρόκειται  να εγχειρηστείτε.

Ο Πνευμονολόγος θα χρησιμοποιήσει τις μετρήσεις της σπιρομέτρησης για να αποφασίσει πόσο καλά λειτουργούν οι πνεύμονες σας. Αν η ποσότητα του αέρα που μπορείτε να φυσήξετε κατά το πρώτο δευτερόλεπτο είναι μικρή, ενδεχομένως να έχετε στένωση στους αεραγωγούς σας, πιθανόν λόγω βρογχικού άσθματος ή Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας (ΧΑΠ).Αν λαμβάνετε ήδη θεραπεία μπορεί να εκτιμηθεί η αποτελεσματικότητα της. Η εξέταση μπορεί ακόμη να χρησιμοποιηθεί για να αποκλεισθούν ορισμένες πνευμονικές νόσοι.

   Ναι:

  • όταν πραγματοποιείται από μη έμπειρο άτομο
  • όταν η «ανάγνωση» των αποτελεσμάτων γίνεται από μη ειδικευμένο ιατρό.

ΜΟΝΟΞΕΙΔΙΟ ΑΖΩΤΟΥ (FeNO)

Ξέρατε ότι το βρογχικό άσθμα:

  • είναι μια από τις πιο συχνές νόσους του αναπνευστικού συστήματος κατά την οποία στενεύει ο αυλός των αεραγωγών που μεταφέρουν τον αέρα στους πνεύμονες για να γίνει η αναπνοή.
  • Η διάγνωση του βρογχικού άσθματος είναι συχνά εύκολη και βασίζεται στην αιφνίδια εμφάνιση δύσπνοιας, συριγμού, βήχα και αίσθημα σύσφιξης στο στήθος.

Είναι όμως πάντα βρογχικό άσθμα;

Παρόμοια όμως συμπτωματολογία μπορούν πολλές και διαφορετικές ασθένειες να παρουσιάζουν.

Πως μπορεί να γίνει η διαφοροδιάγνωση;

Εκτός λοιπόν από την κλινική εξέταση και την μέτρηση της αναπνευστικής λειτουργίας, για την σωστή διάγνωση του βρογχικού άσθματος, απαραίτητη είναι και η εκτίμηση της φλεγμονής των αεραγωγών. Η αλλεργική αυτή φλεγμονή μπορεί να εκτιμηθεί μετρώντας το εκπνεόμενο μονοξείδιο του αζώτου, (FeNO), τα επίπεδα του οποίου αυξάνονται σε ασθενείς με αλλεργικό βρογχικό άσθμα.

  • Η παρακολούθηση των συμπτωμάτων του βρογχικού άσθματος είναι σημαντική, αλλά η σωστή μέτρηση της φλεγμονής θα ορίσει και την σωστή θεραπεία.
  • Η μέτρηση του εκπνεόμενου μονοξειδίου του αζώτου, (FeNO) δίνει άμεσα την απάντηση σε καίριες ερωτήσεις όπως:

*Ποιοι ασθενείς με αόριστα ή πολλαπλά συμπτώματα από το αναπνευστικό έχουν αλλεργική φλεγμονή;

*Ελέγχεται σωστά το βρογχικό άσθμα με την ήδη λαμβανόμενη αγωγή;

*Μήπως υπερθεραπεύεται ενώ θα μπορούσε να ελεγχθεί με μικρότερες δόσεις εισπνεόμενων  κορτικοστεροειδών;

*Υπήρξε κάποια αλλαγή στην έκθεση σε αλλεργιογόνα;

ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΑΕΡΟΜΕΤΑΦΟΡΑΣ

  1. Έμφραγμα μυοκαρδίου τις τελευταίες 7-10 μέρες
  2. Αποσταθεροποιημένη καρδιακή λειτουργία, μη ελεγχόμενες διαταραχές καρδιακού ρυθμού.
  3. Επιδείνωση αποφρακτικής ή περιοριστικής πνευμονοπάθειας
  4. Πρόσφατος πνευμοθώρακας (τις τελευταίες 3 εβδομάδες)
  5. Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο τις τελευταίες 5-10 ημέρες
  6. Μη ελεγχόμενες επιληπτικές κρίσεις
  7. Σοβαρή μεταδοτική ασθένεια
  8. Κρίση δρεπανικυτταρικής αναιμίας από 10ημέρου
  9. Σοβαρή παραρινοκολπίτιδα
  10. Απρόβλεπτη επιθετική συμπεριφορά
  11. Βy-pass στεφανιαίων τις τελευταίες 10-14 μέρες
  12. Υποξυγοναιμία
  13. Εγκυμονούσες 36 εβδομάδων(ή 32 εβδομάδων. σε πολύδυμη κύηση)
  14. Λεχώνες 1 εβδομάδας μετά τον τοκετό
  15. Βρέφη έως 7 ημερών.

ΣΥΡΙΓΜΟΣ

Εξωθωρακική:

  1. Μεγέθυνση επιγλωττίδας/αμυγδαλής
  2. Στένωση λάρυγγα
  3. Λαρυγγοκήλη
  4. Νεοπλάσματα
  5. Παχυσαρκία
  6. Οπισθορρινική έκκριση
  7. Δυσλειτουργία φωνητικών χορδών
  8. Παράλυση φωνητικών χορδών
  9. Κοκκιωμάτωση Wegener

Ενδοθωρακική (ανώτερο αναπνευστικό):

  1. Επίκτητη τραχειομαλακία
  2. Εισπνοή ξένου σώματος
  3. Πίεση από βρογχοκήλη
  4. Νεοπλάσματα
  5. Αορτικό τόξο δεξιάς καρδίας
  6. Στένωση τραχείας

Ενδοθωρακική (κατώτερο αναπνευστικό):

  1. Εισπνοή
  2. Άσθμα
  3. Βρογχεκτασίες
  4. Βρογχιολίτιδα
  5. Καρκινοειδές σύνδρομο
  6. Καρκινωμάτωση
  7. ΧΑΠ
  8. Κυστική ίνωση
  9. Παρασιτικές λοιμώξεις
  10. Πνευμονικό οίδημα
  11. Πνευμονική εμβολή

Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια